معرفی شبکه های اجتماعی کتابمحور/ به همراه دانلود فایل

محمد امین حقگو: شبکه‌های اجتماعی اینترنتی امروزه فضای تعاملاتی جدید و بستری فراتر از حوزه‌های ارتباطات سنتی فراهم آورده‌اند. این شبکه‌ها، با ارائه مفهومی نوین از زندگی مجازی و شبکه‌ای، به عنوان جامعه سایبری، با بنیان‌های فرهنگی و معنایی متفاوت، با معادلات جامعه غیر مجازی، پدیدار شده‌اند. برای شناخت و تدبیر راه‌های مواجهه با این پدیده، شناخت تأویلی از اعماق فرهنگی فضای مجازی ضروری است؛ زیرا مواجهه با شبکه‌های اجتماعی بدون شناخت بنیان‌های معرفتی روابط جاری در آن‌ها مانند مواجهه با سایه‌ها خواهد بود. شبکه‌های اجتماعی، در تعریف کلی به سایت ‌هایی اطلاق می‌شود که با مشارکت کاربران و محتوای تولیدشدة آنان پیش می‌رود (تردی نیک، 2006). شبکه‌های اجتماعی شکلِ جدیدی از همکاری و تعامل را در اغلب جنبه‌های قابل تصور رفتار انسانی شکوفا ساخته‌اند و ما در آغاز راه شناسایی پتانسیل‌های تعاملات اجتماعی تکنولوژی ‌محور هستیم (هانسن، 2010 .( سایت‌های شبکه‏ (سازی) اجتماعی به کاربران اجازه می‌دهد تا با تنظیم پروفایل شخصی خود هویتی آنلاین بسازند. کاربران، با ایجاد مجموعه‌ای از عناصر چندرسانه‌ای، به تعامل با دوستان (ارتباطات) فعلی و برقراری رابطه‌های جدید می‌پردازند (مک لوگ لین،2007).

برای مشاهده متن کامل و دانلود فایل به ادامه مطلب بروید ...

 

از این مفهوم با عنوان خدمات‌دهنده‌های شبکه اجتماعی نیز در برخی مقالات یاد شده است. در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی مفهوم کاربر جانشین مفهوم سنتی مخاطب می‌شود، زیرا که در این شبکه‌ها روابط از نوع تعاملی است.  به این ترتیب، کاربر صرفاً مصرف‌کننده محتوا نیست، بلکه او خود نیز در فرایندی جمعی و غیر‌متمرکز به تولید محتوا می‌پردازد. رسانه‌های اجتماعی، به عنوان مجموعه قابلیت‌های شبکه‌سازی در فضای مجازی، امروزه در عرصه رقابت با رسانه‌های جمعی قرار گرفته‌اند. در رسانه‌های جمعی ـ که به کتاب، رادیو، تلویزیون، مطبوعات و برخی قابلیت‌های اولیه فضای مجازی گفته می‌شود ـ مخاطبان، در فرایند ارتباطی یک‌سویه، دریافت‌کنندگانِ پیام‌هایِ رسانه‌ها هستند؛ اما در رسانه‌های اجتماعی، که در نتیجه گسترش تکنولوژی‌های جدید ارتباطی، از جمله دستگاه‌های کامپیوتر متصل به شبکه‌های ارتباطی و تلفن‌های همراه، به ‌وجود آمده‌اند، دیگر با مخاطب سروکار نداریم و از کاربر سخن به میان می‌آید. در شرایط جدید، کاربران می‌توانند هم دریافت‌کننده و هم ارسال‌کننده پیام باشند. آن‌ها می‌توانند با استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی، وبلاگ‌ها، میکروبلاگ‌ها، پادکست‌ها و سایر گونه‌های رسانه‌ اجتماعی محتوای تولیدی خودشان را منتشر کنند و رسانه‌های شخصی‌ داشته باشند. قدرت شبکه‌سازی در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی، به دلیل سرعت بالای فضای مجازی، نظارت رسمی ضعیف‌تر و ناشناسی (گمنامی)، بسیار بالاست. از این رو، می‌بایست به قدرت شبکه‌سازی این فضا، به منزلة ابزار و رسانه‌ای جدید، به لحاظ بسترسازی جهت ساخت فضای عمومی و رسانه‌ای متفاوت در توسعه و ترویج کتاب‌خوانی، بیش از پیش توجه نمود. لازمه این امر، تلاش در جهت شناخت دقیق و همه‌جانبة این پدیده، در وهله اول، و متعاقب آن، تلاش روزافزون برای بهره‌برداری درخور از این پدیده می‌باشد. بهره‌گیری از مجموعه‌ رویکردهای جدید در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی، شامل مدل‌های توسعه باز، انعطاف‌پذیر، و مشارکت‌جو، برای سیستم‌های تولید محتوا، که به افزایش آگاهی عمومی و دگرگونی جریان اطلاع‌رسانی و حتی رسانه‌ای منجر می‌شود، نشان می‌دهد که می‌بایست به این پدیده به عنوان نظامی فکری و فلسفی نگریست و نه به عنوان یک سایت اینترنتی، زیرا در غیر این صورت علاوه بر عدم امکان شناخت دقیق این پدیده، از تعریف راهکارهای مناسب جهت به‌کارگیری این گونه شبکه‌ها نیز بازخواهیم ماند. در ادامه، برای بهره‌گیری بیش از پیش و برنامه‌ریزی بهتر جهت بهره‌مندی از شبکه‌هایِ اجتماعی کتاب‌محور به منظور ترویجِ فضای کتاب‌خوانی، به معرفی چند نمونه مطرح از این گونه شبکه‌ها در دنیا پرداخته می‌شود و در انتها نیز بر اساس تجربیات شبکه‌های مطرح‌شده، پیشنهاداتی در سطوح مختلف برای اهالی کتاب، از جمله نویسندگان، ناشران، کتاب‌خوانان حرفه‌ای و... ، برای نهادینه‌سازی فرهنگِ انس با کتاب در ایران مطرح می‌گردد.

شبکه‌های اجتماعی موضوعی:
علاوه بر شبکه‌های اجتماعی عمومی، همانند فیس بوک و کلوب، شبکه‌های اجتماعی گوناگونی نیز وجود دارند که حول موضوع و محور خاصی شکل گرفته‌اند. این گونه شبکه‌ها، در مقایسه با شبکه‌های عمومی، از کاربران تخصصی‌تری برخوردارند و کابران آن‌ها عمدتاً علاقه‌مندان و فعالان آن حوزه‌اند، مثلاً شبکه فود اسپاتینگ به منظور به اشتراک‌گذاری عکس غذاها از رستوران‌های گوناگون و توصیه آن‌ها به دیگران بنیان نهاده شده است و همچنین شبکه فور اسکوئر که کاربران آن با هدف راهنمایی گردشگران به معرفی و توصیه مکان‌های دیدنی و گردشگری منطقه خود می‌پردازند.

شبکه‌های اجتماعی کتاب‌محور:
شبکه‌های اجتماعی کتاب‌محور نیز نوع خاصی از شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر موضوع هستند. شبکه‌های اجتماعی کتاب‌محور به شبکه‌هایی اطلاق می‌شود که موضوع اصلی فعالیت آن‌ها دربارة کتاب است. به عبارت دیگر، اعضای این‌گونه شبکه‌ها عموماً علاقه‌مندان کتاب و کتاب‌خوانی هستند که این شبکه‌ها محفلی برای تعاملات بین افراد پدید می‌آورد. در ادامه با هدف شناخت ویژگی‌ها و کارویژه‌های شبکه‌های اجتماعی کتاب‌محور و الگوگیری از نمونه‌های برتر این حوزه و همچنین شناسایی وضعیت و جایگاه کاربران ایرانی در این شبکه‌ها به مطالعه موردی چند نمونه از شبکه‌های اجتماعی پیرامونِ کتابِ مطرح دنیا پرداخته خواهد شد. تلاش شده است تا در نمونه‌های پیش رو از بین هر طیف از این شبکه‌ها نماینده‌ای وجود داشته باشد. همچنین صرفاً سایت‌هایی که در ایران قابل دسترسی است، بررسی شده‌اند.
شلفاری:
شلفاری در سال 2006 راه‌اندازی گردیده و از سال 2008 نیز به تملک آمازون درآمده است، از لحاظ میزان بازدیدکننده از رتبه 22322 در بین سایت‌های دنیا برخوردار است. نکته قابل توجه اینکه رتبه این سایت، از نظر میزان بازدیدکننده در ایران، وضعیت بسیار بهتری نسبت به میانگین بازدید جهانی دارد؛ این رتبه در ایران 10000 است که نشان‌دهنده اقبال خوب نسبی کاربران ایرانی از این شبکه اجتماعی است و ایران جزو چهار کشوری است که این شبکه در آن‌ها بهترین رتبه بازدید را داراست (الکسا، 2010) .این سایت در قسمتی از معرفی خود آورده است: شلفاری مکانی است برای گردهمایی نویسندگان، ناشران و خوانندگان. همچنین ابزار و قابلیت‌های گوناگونی را برای کمک به برقراری پیوند و ارتباط بین این گروه‌ها، در فضایی تفریحی و تعاملی (مشارکتی)، فراهم آورده است. همچنین شلفاری مأموریت خود را این‌گونه بیان می‌نماید: غنا بخشیدن به تجربه خواندن با برقراری ارتباط بین خوانندگان در بستر گفت‌وگوهایی پُرمعنا (هدفمند) راجع به آثار منتشرشده. شلفاری در بیان ویژگی‌های خود بیان می‌کند که کاربران قادر خواهند بود تا کتاب‌های مطرح و مشهور را از طریق حلقه دوستان مورد اعتمادشان کشف نمایند. (شلفاری، 2010) شلفاری در پی ایجاد اجتماعی جهانی از علاقه‌مندان کتاب است و آن‌ها را تشویق می‌نماید که اطلاعاتی دربارة کتاب‌های مورد علاقه‌شان با دوستان خود و سایر کاربران شبکه به اشتراک گذارند و دربارة این کتاب‌ها بحث کنند. در شلفاری کاربران قادرند تا قفسه‌ای مجازی برای خود بسازند و با این امکان گرافیکی جذاب کتاب‌های مورد نظر خود را به دیگران معرفی نمایند. در این قفسه، جلد کتاب‌هایی که کاربر انتخاب کرده است ـ در صورت موجود بودن در پایگاه داده‌های سایت ـ نمایش داده می‌شود. در واقع، این شبیه‌سازی قفسه کتابخانه شخصی به صورت گرافیکی ویژگی کاربرپسندانه‌ای به این شبکه بخشیده است. امکانات گرافیکی از این دست در شلفاری، به کابران این امکان را می‌دهد که به راحتی، همانند قفسه‌های کتابخانه شخصی خود در خانه، در اینجا نیز کتاب‌های مختلف را در طبقه‌های سه‌گانه پیش‌بینی‌شده اضافه نمایند. این سه طبقه عبارت‌اند از: کتاب‌های خوانده‌شده، کتاب‌هایی که فرد هم‌اکنون در حال خواندن آن است و کتاب‌هایی که قصد خواندن آن‌ها را دارد. در عین حال، کاربر می‌تواند طبقه‌های دیگری نیز در قفسه خود داشته باشد، مانند کتاب‌هایی که خریده است، کتاب‌های مورد علاقه و... همچنین می‌تواند کتاب‌هایی را برای خواندن به دوستان خود توصیه و پیشنهاد نماید.
همچنین شلفاری امکانات تعاملی متعددی در اختیار کاربران می‌گذارد؛ از جمله ویجت ‌هایی برای ارتباط با سایر شبکه‌ها مانند فیس بوک و مای اسپیس، جهت نشان دادن خلاصه‌ای از نمایه خود در این شبکه‌ها. همچنین ارائه صفحات ویژه و برنامه‌های تلفن همراه برای دسترسی به شلفاری از طریق تلفن همراه. یکی دیگر از ویژگی‌های جالب توجه این شبکه اجتماعی امکان تعبیه کردن قفسه مجازی کتاب‌ها در سایت یا وبلاگ شخصی است ـ که این کار از طریق دریافت کدهای مربوطه از شلفاری و قرار دادن آن‌ها در سایت/ وبلاگ شخصی صورت می‌پذیرد. به طور خلاصه، شما در شلفاری می‌توانید برای خود قفسه کتاب درست کنید تا به دوستانتان نشان دهید که قصد دارید چه کتاب‌هایی را بخوانید، چه کتاب‌هایی را پیش از این خوانده‌اید و یا در حال خواندن چه کتاب‌هایی هستید، همچنین می‌توانید به کتاب‌ها نمره بدهید، راجع به آن‌ها سؤال کنید، دیدگاهتان را بنویسید و کتاب‌ها را مرور کنید و بسیاری گزینه‌های دیگر که به شما و دوستانتان کمک می‌کند تا از کتاب‌های همدیگر بی‌خبر نمانید.
نمایی از صفحه اصلی شلفاری:
در مجموع، جذابیت گرافیکی و طراحی این شبکه را، که سایت معتبر مَشِیبل نیز آن را جزء ده شبکه اجتماعی برتر از لحاظ زیبایی برشمرده است، می‌توان از مزایای برجسته این سایت عنوان کرد که سبب می‌شود کاربران عمومی، با اطلاعات فنی کمتر نیز، به‌راحتی جذب این شبکه شوند و به اصطلاح رایج، راحت‌تر با آن ارتباط برقرار کنند. که این موضوع در نهایت سبب ترویج و تشویق هر چه بیشتر فرهنگ کتاب‌خوانی می‌شود.

لیبراری تینگ:
لیبرارای تینگ شبکه‌ای اجتماعی برای کاتالوگ کردن کتاب‌هاست که از طریق ذخیره و به اشتراک‌گذاری لیست و کاتالوگ کتاب‌های کتابخانه‌های شخصی افراد فعالیت می‌نماید. این شبکه کار خود را از سال 2005 آغاز نموده و در حال حاضر، بیش از 1200000 کاربر دارد. این کاربران بیش از 58 میلیون کتاب را در این سایت کاتالوگ درج نموده‌اند. لیبراری تینگ، از لحاظ میزان بازدیدکننده، رتبه 7678 را در بین سایت‌های دنیا داراست (الکسا، 2010). همچنین چهل درصد از سهام این شبکه در اختیار مرجع فروش آنلاین کتب اَبی بوک18 است. کاربران برای درج کتاب در این سایت می‌توانند از لیست‌های آماده کتابخانه‌های بزرگ دنیا، که در این سایت موجود است، استفاده کنند و در صورتی که کتاب مورد نظر آن‌ها در لیست‌ها موجود نباشد، خودشان به ثبت مشخصات کامل کتاب اقدام نمایند. در حال حاضر لیست کتب690 کتابخانه در لیبراری تینگ قابل دسترسی است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کتابخانه کنگره آمریکا19، کتابخانه ملی استرالیا20، کتابخانه بریتانیا21 و کتابخانه دانشگاه یِیل22 اشاره نمود) ویکی‌پدیا، 2010(.
این شبکه اجتماعی امکاناتی در اختیار کاربران قرار می‌دهد؛ از جمله تشکیل گروه در زمینه‌های دلخواه؛ ارائه نقد و نظر حتی پیش از انتشار کتاب توسط ناشران و نویسندگان. یکی از قابلیت‌های جالب توجه لیبراری تینگ پیشنهاد افراد با ذائقه مطالعه شبیه هم به یکدیگر است. به عبارت دیگر، این شبکه با تحلیل لیست کتاب‌های به اشتراک‌گذاشته‌شدة هر فرد، افراد دارای مشابهت را پیدا می‌کند و به عنوان افراد با حوزه مطالعاتی مشابه پیشنهاد می‌نماید. شایان ذکر است که افزودن نام دویست کتاب به این شبکه به صورت رایگان است و پس از آن مستلزم پرداخت هزینه خواهد بود (لیبراری تینگ، 2010).
بوک کراسینگ23:
بوک کراسینگ یک شبکه اجتماعی کتاب‌محور است که کاربران آن کتاب‌ها را برای استفاده دیگران، در مکان‌های عمومی، مانند صندلی پارک یا مدرسه و... رها می‌کنند. این شبکه اجتماعی، که بر مبنای یک حرکت اجتماعی شکل گرفته، در واقع، بر پایه مشارکت در همگانی‌سازی ایده رها کردن کتب مفید در فضا‌های عمومی، برای رسیدن کتاب به دست دیگران، بنا نهاده شده است تا این خوانندگان نیز مجدداً کتاب را در مکانی رها نمایند و این چرخه ادامه یابد. معمولاً هر فرد مکان برداشتن کتاب و مکان رهاسازی مجدد آن را روی صفحات کتاب یادداشت می‌کند تا حرکت کتاب قابل پیگیری باشد، همین درج مکان به شکل نظام‌یافته در شبکه اجتماعی بوک کراسینگ اتفاق می‌افتد. هدف از این حرکت، ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی و سهیم کردن دیگران در استفاده و لذت بردن از کتابی است که برای فرد محتوای ارزشمندی داشته است. این وب‌سایت را در سال 2001 ران هورن باکر، مبدع این ایده، راه‌اندازی کرد و ظرف دو سال به شهرت جهانی رسید، به طوری که در سال 2004  واژه بوک کراسینگ رسماً وارد فرهنگ لغات آکسفورد شد. همچنین، در سال 2007، کشور سنگاپور با حمایت کتابخانه ملی این کشور و اختصاص 2000 مکان ویژه بدین منظور، اولین کشور رسمی بوک کراسینگ در دنیا شناخته شد. وجه تسمیه بوک کراسینگ از کلوپی به همین نام اخذ شده که هدف خود را «تبدیل شدن کل دنیا به یک کتابخانه بزرگ» قرار داده است. (وب ترندز، 2010) شیوه‌های رهاسازی یا تبادل24 کتاب در این شبکه به شکل‌های گوناگونی صورت می‌پذیرد: رهاسازی تصادفی کتاب در فضای عمومی، معاوضه مستقیم با سایر کاربران سایت و «حلقه‌های کتاب». در شیوه حلقه‌های کتاب، هر کتاب در مجموعه‌ای از مسیرها، در دست مشارکت‌کنندگان گوناگونی که تمایل به خواندن این کتاب خاص دارند، در گردش است. در هر کدام از این شیوه‌ها فرد می‌تواند در صورت تمایل به صورت ناشناس باقی بماند. (بوک کراسینگ، 2010)
در این شبکه، کاربر قادر خواهد بود برای خود نمایه شخصی بسازد، کتاب‌های خود را با کلمات مورد نظر خود تگ25 نماید، و همچنین پس از رها کردن کتاب خود، آن را ره‌گیری‌ کند. در حال حاضر، رتبه جهانی این شبکه، از نظر میزان بازدیدکنندگان، 46541 است نکته درخور تأمل اینکه این رتبه در ایران 26785 است و بسیار بهتر از متوسط جهانی آن است. ایران با رتبه‌ای بالا، ششمین کشور در رنکینگ این سایت است. که همین امر می‌تواند نشان‌دهنده اقبال کاربران ایرانی به این سایت باشد (الکسا، 2010).
برخی افراد برآن‌اند که این شبکه ممکن است باعث کاهش فروش کتب و سود نویسندگان و ناشران گردد، کاربران این شبکه این انتقادات را رد و بیان می‌کنند که در وهله اول، به دلیل ماهیت تصادفی این حرکت، کتاب به دست کسانی می‌رسد که آشنایی چندانی با آن ژانر خاص یا نویسنده مربوطه ندارند و علاوه بر آنکه در مجموع سبب گسترش فرهنگ کتاب‌خوانی و رونق کسب و کار نشر می‌شود، حتی ممکن است برخی افراد پس از مطالعه کتاب و رضایت از آن چند نسخه دیگر از آن کتاب را تهیه کرده و وارد چرخه بوک کراسینگ کنند (ویکی پدیا، 2010).

 

گودریدز

کتابخانه بزرگ گودریدز را تصور کنید با کتابهایی به زبانهای مختلف و نویسندگان آنها و اعضای محترم کتابخانه و کلی کتابدار داوطلب. اعضای محترم کتابخانه گودریدز چند قفسه اختصاصی دارند و نظراتشان را درباره کتابها می نویسند. نظرات همدیگر را می خوانند و بر نظرات یکدیگر هم نظر می دهند و بحث می کنند. کانون های هواداران و گروههای مختلف دوستی و کتابخوانی تشکیل می دهند و به یکدیگر خواندن کتابهای مختلف را توصیه می کنند. برخی نویسندگان هم با خوانندگان خود ارتباط فعالی دارند و به بحث می نشینند. اعضا، آمار کتابهایی که خوانده اند و یا دارند می خوانند یا می خواهند در آینده بخواهند را به گودریدز سپرده اند و در قفسه های اختصاصی (به تفکیک خوانده شده، در حال خواندن، بعدا می خوانم) چیده اند. با یک کلیک هم می توانند فهرست کتابهایی که در جهان خارجی دارند را مشاهده کنند...

آدرس سایت: www.goodreads.com

هر عضو یک صفحه پروفایل دارد. (مثلا این صفحه نمایه یا پروفایل من است: +)حداقل سه قفسه (read: کتابهایی که خوانده ام؛ currently reading: در حال مطالعه ام و to read: بعدا می خوانم) برای هر عضو وجود دارد. شما می توانید خودتان قفسه های دیگری هم بسازید. قفسه هایی که کتابهایش با هم تداخل هم داشته باشد. مثلا قفسه های دیگر شما می تواند اینها باشد: ادبیات، کودک و نوجوان، شعر، داستان،  دین، فرهنگ پایداری، انقلاب اسلامی، تاریخ، زبان، سیاست، علوم انسانی، پزشکی و سلامت، حقوق، رشته تخصصی، برای دوباره خوانی، آشغالها، سایر موارد. Create  به معنی ایجاد است و shelf به معنی قفسه است که در حالت جمع به shelves تبدیل می شود. در منوی سمت چپ، شما می توانید قفسه هایتان را ببینید و ویرایش  editکنید. شجاع باشید و امتحان کنید.

لینک مستقیم دانلود: دریافت